TRANSITIETHEMA'S
Voortgang Circulair & kunststoffen
balans tussen retoursystemen en recycling
Kunststoffen zijn waardevol in de circulaire samenleving. Tenminste, als je ze goed (her)gebruikt. We zetten daarom in op het laten ontstaan van een ecosysteem waar kunststoffen van waarde zijn: van recycling tot hergebruik tot het vervangen van kunststoffen voor andere materialen. Kunststof blijft zo lang mogelijk in de keten, we verbranden zo min mogelijk en zorgen ervoor dat de lekkage naar het milieu wordt voorkomen. We vertalen dit naar de juiste interventies in onze netwerken. Het MKB doet meer aan hergebruik en de daarvoor benodigde retoursystemen, de industrie werkt aan scheiding, geavanceerde recycling en er ontstaan kringlopen van mono-stromen, waarbij verschillende plastic soorten gescheiden blijven. Daarbij agenderen we het voorkomen van microplastics in het milieu.
MKB
Om het MKB te stimuleren is het 'Van Pact naar Act' (P>Act) initiatief gestart, dit is een initiatief van de provincies Zuid-Holland en Overijssel en de ontwikkelingsmaatschappijen IQ en OostNL. In 2019 is er een succesvolle challenge georganiseerd voor innovatieve projecten. Een van de winnaars (PackBack) is in 2021 verder opgeschaald, ook verzorgden zij een aantal sessies over retourlogistiek in de ‘to-go’ markt voor voedsel- en drank. De sessies zijn bedoeld om te onderzoeken hoe retourlogistiek beter georganiseerd kan worden en om dit verder op te schalen naar andere gemeenten.
In 2021 is de P>Act samen met het Kennisinsituut Duurzaam Verpakken (KIDV), Greenport West-Holland en IQ wederom opgestart met twee challenges: minder plastic verpakkingen in de tuinbouw en vernieuwende oplossingen voor een circulaire plasticindustrie. De challenge heeft twee winnaars opgeleverd in de categorie industrie. OurkilO start in samenwerking met Koppert Cress en Groencollect een pilot in de tuinbouw, waar kweekbakjes van fossiele plastics vervangen worden door een biobased plastic die zij recyclen tot objecten voor hetzelfde bedrijf. De andere winnaar is DOPS Recycling samen met TU Delft. Deze partijen doen onderzoek naar een verbeterde technologie voor chemische recycling van sterk vervuilde reststromen. De derde prijs voor een pilot voor een retoursysteem t.b.v. hergebruik van verpakkingen in de tuinbouw is niet vergeven. Met de sector verkennen we de komende tijd hoe we tot circulaire plastics (verpakkingen, folies etc.) kunnen komen en wat de belemmeringen zijn.
In gesprek met innovators uit de regio: Tine Bakia van PackPack
Tine Bakia is medeoprichtster van PackBack. Sinds 2019 investeert ze al haar tijd in circulaire technologie. Vorig jaar won PackBack de P>Act Challenge en momenteel is de applicatie al te gebruiken in tientallen zaken in Nederland én België. “Ons systeem zorgt ervoor dat we efficiënter omgaan met grondstoffen, maar hopelijk brengen we ook een gedragsverandering teweeg.”
Tine Bakia
kunstof per jaar geproduceerd in dit gebied
Havens en industrie
Voor het thema kunststoffen zet de provincie in op een toekomstbestendige, koolstofarme en circulaire kunststofindustrie in het havenindustrieel complex (HIC). Er wordt namelijk naar schatting 6 Mton kunststof per jaar geproduceerd in dit gebied. Met innovatieve (chemische) recycling technieken kunnen vervuilde reststromen weer omgezet worden naar nieuwe grondstoffen voor de kunststofindustrie en de chemie. Grootschalige logistiek en aanwezigheid van een sterk petrochemisch cluster zijn eigenschappen van het HIC die het gebied zeer geschikt lijken te maken voor een grootschalige (chemische) recycling hub. Deze hub kan potentieel 2.000 à 3.000 banen opleveren in Zuid-Holland. Daarbij kan een nationale implementatie van chemische recycling technieken leiden tot een emissiereductie van 2 Mton CO₂ in 2030. Een eerste verkenning naar de ‘plastic verwaardingshub’ is onderzocht door TNO en CE Delft.
In de Taskforce Circulair van Economic Board Zuid-Holland wordt ook verkend hoe een circulaire grondstoffen hub kan ontstaan in Zuid-Holland en het HIC, met het oog op de transitie naar een sterke en gezonde circulaire economie die ons kan voorzien van de grondstoffen die nodig zijn. We werken samen met partijen als het Havenbedrijf Rotterdam, de gemeente Rotterdam, InnovationQuarter, TNO, Renewi, Neste en Shell. Een interessant voorbeeldproject is PHA2USE. Dit consortium van waterschappen, bedrijfsleven en een kennisinstelling heeft een techniek ontwikkeld voor de productie van (afbreekbaar) bioplastic uit afvalwater. De provincie Zuid-Holland maakte in 2021 de eerste stap in de opschaling mogelijk door middel van een subsidie.
Circulair in het Haven-Industrieel-Complex
Zuid‑Holland herbergt het grootste Haven Industrieel Complex (HIC) van Europa, met een sterk proces- en petrochemisch, logistiek en maritiem cluster. De nog grotendeels op fossiele grondstof gebaseerde industrie in dit gebied staat voor een grote verduurzamingsopgave.
Jeannette Baljeu, gedeputeerde Transitie Haven en Industrie
Microplastics
Microplastics houdt zich niet aan gemeente- of provinciegrenzen, daarom is samenwerking met andere partijen cruciaal. Dat doen we via verschillende netwerken, zoals de Community of Practice Plastics en de door de provincie opgezette Zuid-Hollandse samenwerking Plastics in het milieu (zsPm), waarbij we samen met andere overheden werken aan de vertaling van kennis naar bestuurlijke acties. Om de kennis over microplastics te vergroten heeft CE Delft een kennisnotitie ‘Microplastics’ gemaakt. Ook zijn we betrokken bij de Plasticvrije Corridor, waarbij samen met andere partijen een intentieverklaring is ondertekend. Om plastic in het milieu bij de bron aan te pakken stimuleren we initiatieven die zich richten op hergebruik, zoals retoursystemen voor herbruikbare verpakkingen.
