TRANSITIETHEMA'S
Voortgang Circulair & Bouw
biobased bouwen op de agenda
Vanwege de grote hoeveelheden materiaalverbruik, is er voor de bouwsector een cruciale rol weggelegd bij het halen van de circulaire doelstellingen. Deze sector gebruikt ongeveer 40% van de CO₂-uitstoot in de keten. De manier waarop we bouwen, de materialen waarmee we bouwen, de wijze waarop we met deze materialen omgaan – veel hiervan zal moeten veranderen onderweg naar een circulaire bouweconomie. Onze ambitie is om van de bouw een drijvende kracht te maken voor de circulaire economie. Voor het thema bouw zetten we in op de gebouwde omgeving, de grond-, weg- en waterbouw als ook bedrijventerreinen.
online lezingen
deelnemers
Gebouwde omgeving
Binnen het thema bouw is gekozen voor een focus op biobased bouwen in de gebouwde omgeving. Biobased materialen zijn hernieuwbaar, leggen CO₂ vast en bieden kansen om de woningbouw (industrieel) te versnellen. Er zijn in Zuid-Holland vele partijen met energie die het verschil kunnen maken. Daarom is het vernieuwersnetwerk Biobased Bouwen Zuid-Holland in 2020 opgericht. Dit netwerk bestaat uit architecten, bouwers, ontwikkelaars, producenten, kennisinstellingen en overheden. In vijf digitale sessies zijn we bij elkaar gekomen en is er een eerste concept- transitieagenda gemaakt. Eind 2021 is dit netwerk fysiek doorgestart en wordt er gewerkt aan een definitieve agenda inclusief projecten. De provincie heeft zich ook aangesloten bij het landelijke netwerk van de City Deal Circulair en Conceptueel Bouwen. Samen met 90 partijen wordt er op landelijk niveau gewerkt aan de circulaire bouw. De provincie ondersteunt daarbij de Zuid-Hollandse ondertekenaars van de City Deal: Dordrecht, Leiden, Den Haag en Alphen aan den Rijn. Zij gaan met concrete circulaire gebiedsontwikkelingen aan de slag.
Om de kennisbasis te vergroten heeft CE Delft een kennisnotitie biobased bouwen opgesteld met een aantal thema's, zoals de kansen voor de opslag van CO₂ bij houtbouw om de klimaatdoelen te realiseren. Eén van de belemmeringen die deelnemers in het vernieuwersnetwerk zagen waren normen en standaarden. Daarom is samen met het NEN de rol van norm en standaarden onderzocht bij circulair bouwen. Deze verkenning werpt licht op de rol van normen in de transitie naar een circulaire bouw en doet praktische voorstellen voor versnelling. Om laagdrempelig kennisdeling te faciliteren zijn er 12 online lezingen gegeven aan ongeveer 150 deelnemers, de gebundelde two-pagers geven een goed inzicht van de verschillende aspecten en partijen in de biobased bouwwereld. Om biobased bouwen in het onderwijs te stimuleren ondersteunen we het programma 'living ecosystem’. Dit programma gaat ervoor zorgen dat biobased bouwen geïntegreerd wordt in het hbo-onderwijs en praktijkgericht onderzoek.
Via Cirkelstad zijn meerdere circulaire projecten ondersteund met advies. Tevens komt de ‘Community of Practice’ Cirkelstad Zuid-Holland eens in de maand bij elkaar om ketensamenwerking te bevorderen, hier zijn circa 150 partijen lid van. Ook nieuwe startende ondernemers worden ondersteund. Zo heeft de provincie samen met The Green Village twee circulaire startups verder geholpen.
Om de wisselwerking tussen biobased bouwen en landbouw te verstevigen, is de provincie Zuid-Holland samen met het Innovatieprogramma Veen, Economic Development Board Alphen (EDBA), provincies Utrecht en Noord-Holland bezig met een marktverkenning van biobased materialen uit nieuwe teelten, zoals vlas, hennep, stro en lisdodde. Centraal staat het perspectief voor boeren die andere verdienmodellen en markten willen verkennen. Naast onderzoek is testen ook belangrijk, daarom verkent TNO samen met IQ de kansen van een fieldlab met R&D-faciliteiten voor biobased bouwen in Zuid-Holland.
Verkeersbord van bamboe
Grond-, weg- en waterbouw
In onze eigen grond-, weg- en waterbouw komen biobased en secundaire materialen bij elkaar en kunnen wij met onze inkoopkracht het verschil maken voor een toekomstbestendige infrastructuur. Een eerste zicht op de provinciale ‘materialen footprint’ is bekend en de provincie werkt aan concrete projecten in de uitvoering. Zo is bijvoorbeeld in de rotonde Schaapsweg in Goeree-Overflakkee gebruik gemaakt van duurzame materialen en hergebruikte grondstoffen in asfalt en beton. Daarnaast experimenteren we met materialenpaspoorten in het Tiengemetenpad, samen met de gemeente Hoeksche Waard en Nissewaard. Ook hebben we als provincie veel eigen berm in beheer. Daarom zijn we met Spaak Circular Solutions aan de slag om ons eigen bermmaaisel te verwaarden. In de pilot worden de stoffen uit bermmaaisel gebruikt voor nieuwe producten zoals zeep, meubelpanelen en biochar.
Circulaire bedrijventerreinen
In het primaire proces van bedrijven komen veel reststromen vrij. Op een bedrijventerrein zijn er mogelijkheden om deze circulair te gebruiken, maar vaak zijn de volumes te laag om een businesscase te maken. Op regionale schaal zijn er wel mogelijkheden. Daarom is begin 2021 het traject ‘Circulaire bedrijventerreinen Zuid-Holland’ begonnen voor de regio’s Midden-Holland, West-Holland, Metropoolregio Den Haag en Zuid-Holland Zuid. Samen met opdrachtgevers uit de regio zoals gemeenten, omgevingsdiensten, de Metropoolregio Rotterdam Den Haag en het Groene Hart Werkt! is Stec & New Economy bezig met www.circulair.biz. Op deze website kunnen bedrijven inzien welke stromen in hun gebied aanwezig zijn, de circulaire potentie van deze stromen en de circulaire kansen die er zijn. Op basis van deze informatie worden reststroomtafels georganiseerd waar ontdoeners en verwerkers van stromen bij elkaar komen en mogelijke kansen verkennen. Daarnaast wordt circulariteit op bedrijventerreinen ondersteund door de ‘CIRCO Track circulaire bedrijventerreinen’ en zijn er mogelijkheden voor circulaire verkenningen met de subsidieregeling ‘planvorming bedrijventerreinen’.
