Hoe maak je slimme warmtekeuzes
Welke warmtebron past bij welke wijk? Er zijn grote verschillen tussen warmtebronnen, van energiekwaliteit tot beschikbaarheid en betaalbaarheid. De provincie heeft een afwegingskader Warmtekeuzes gemaakt om inzicht te geven in verschillende warmtebronnen en hun eigenschappen. We onderscheiden om te beginnen 3 soorten van inzetbare warmte:
Uitgangspunten afwegingskader warmte:
- De warmtevoorziening moet betaalbaar en haalbaar te maken zijn, met een hoge mate van duurzaamheid en leveringszekerheid
- Potentiële warmtebronnen in Zuid-Holland worden zo veel mogelijk benut
- Om de toekomstbestendigheid te borgen kijken we eerst naar de beschikbaarheid en de temperatuur van de warmtebronnen
- Daarbij passende mogelijkheden om te isoleren en energie te besparen worden altijd meegenomen
- De bron en de lokale situatie: een bron kan hoog scoren op alle criteria maar toch niet geschikt zijn voor een bepaalde locatie vanwege bijvoorbeeld gebrek aan ruimte, technische hindernissen, enzovoort.
Kies de warmtebron die past bij het gebruik
Energiebronnen zijn net mensen. Je hebt krachtpatsers die snel warmte van heel hoge temperatuur kunnen leveren en duursporters die in grote hoeveelheden warmte op kamertemperatuur kunnen leveren. Gijsbert Korevaar, Lector energietransitie en circulaire economie aan de hogeschool Rotterdam, legt uit waarom dit verschil in vermogen van belang is voor onze warmtekeuzes.
‘Heb je een krachtpatser of juist een duursporter nodig?’
Wat doet de provincie?
- Stimuleert slimme warmtekeuzes en effectief gebruik warmtebronnen
- Ondersteunt gemeenten met kennis en onderzoek
- Zet zich in voor verdere ontwikkeling warmtebronnen en innovatie
- Verkent de koudevoorziening voor gebouwen als onderdeel van de energievoorziening
Isoleren, koelen en andere bronnen
Stap 1: Isoleren en besparen
Het isoleren van huizen is de meest efficiënte manier om CO2 uitstoot te beperken en om te besparen. Vergaand isoleren geldt voor sommige huizen echter als een zeer ingrijpende en kostbare ingreep. Daar waar bronnen zijn die wat hogere temperatuur warmte leveren, is dit niet altijd nodig. ‘Passend Isoleren’, is dan ook een belangrijk onderdeel van de keuzeladder. Lees hier meer over de projecten van de provincie
Kies voor warmte en koeling tegelijk
Het klimaat verandert. Door toenemende periodes van hitte zal ook de vraag naar koeling toenemen. Dat kan gevolgen hebben voor de energievraag, bijvoorbeeld omdat meer mensen airco’s en ventilatoren gaan gebruiken. In het licht van de energietransitie, de uitdaging om straks voldoende duurzame energie te produceren en de beperkte capaciteit van het net kunnen we de behoefte aan koeling beter oplossen met bijvoorbeeld meer vergroening, klimaatbestendig bouwen en waar mogelijk slimme combinaties van verwarmen en koelen. De provincie onderzoekt hoe koeling opgenomen kan worden in de keuzeladder en een integraal onderdeel kan worden van het energiebeleid.
Zonthermie, een vergeten warmtebron?
Bij zonthermie wordt warmte uit de zon omgezet in warm water, waarmee huizen en woonwijken verwarmd kunnen worden. Zonthermie is efficiënt en kan een hoge temperatuur warmte leveren. In Nederland kennen we zonneboilers wel van bijvoorbeeld de camping. Het is een bekende techniek die we zijn vergeten omdat we altijd aardgas hadden om onze huizen te verwarmen. In de huidige energieplannen is er nog beperkt aandacht voor zonthermie. Het is een oplossing voor (buiten)gebieden waar grotere warmtebronnen niet mogelijk zijn, voor nieuwbouw of als aanvulling op andere warmtebronnen.
Aquathermie
Zuid-Holland is een waterrijke provincie en heeft daarmee grote potentie voor aquathermie. Met de warmte of koude uit het water kunnen gebouwen worden verwarmd en/of gekoeld. Verschillende gemeenten kijken naar deze vorm. De varianten die bekeken zijn, zijn thermische energie uit oppervlaktewater, afvalwater en drinkwater: TEO, TEA en TED. Ook warmte uit de riolering (riothermie) komt in beeld.
Aquathermieprojecten worden vaak gecombineerd met seizoensopslag van warmte en koude, een warmte- en koude netwerk en warmtepompen. In de winter en in de zomer verschilt de temperatuur van het water, het koude water uit de winter kan opgeslagen worden en in de zomer gebruikt worden als koeling, en vice versa voor warmte. De koude/warmte kan worden opgeslagen in een Warmte Koude Opslag (WKO) in de ondergrond. De provincie is bevoegd gezag voor de vergunning van zo’n seizoensopslag en werkt samen met partijen en binnen het Netwerk Aquathermie aan de versnelling van deze projecten.