Normerende werking van de omgevingsverordening

Wat het Rijk kan met wetten, kan de provincie met de verordening: regels stellen waaraan inwoners, bedrijven en andere overheidsorganen of bestuursorganen zich moeten houden. De omgevingsverordening bevat alle provinciale regels voor de fysieke leefomgeving. Het bijzondere eraan is dat deze regels die normeren bevat. Dat is ook het verschil met beleid; beleid is zelfbindend.

Eén verordening

Zodra de Omgevingswet van kracht wordt, vervangt de Zuid-Hollandse Omgevingsverordening (ZHOV) de eerdere bundeling van regels in de omgevingsverordening Zuid-Holland. Weer daarvoor waren er 14 afzonderlijke verordeningen vanuit de nu nog geldende verschillende nationale wetten: de milieuverordening, de planologische verordening, de ontgrondingenverordening, de natuurverordening en de waterverordeningen.

De ZHOV is eind 2021 vastgesteld, vooruitlopend op de komst van de Omgevingswet. Omdat in de verordening regelgeving staat, hebben Provinciale Staten haar vastgesteld.

Van beleidsaanpassing naar verordening

Met beleid probeert de provincie doelen te bereiken. De omgevingsverordening probeert via regels het gedrag te beïnvloeden. Bij aanpassingen in omgevingsbeleid ligt het voor de hand dat je ook direct naar de omgevingsverordening kijkt. Gedrag beïnvloed je immers door subsidies, communicatie, maar zeker ook door regels op te stellen.

Aanpassing bij beleidsleemte

Maar het wijzigen van de ZHOV is soms wel nodig. Een van de redenen daarvoor is een wijziging van beleid. Een andere reden is dat het huidige beleid slecht uitvoerbaar is door de provincie zelf of door een andere overheid. Als verschillende gemeenten uitvoeringsvragen hebben over een specifiek stukje uit de verordening, is het logisch dat de provincie dat nog eens tegen het licht houdt. Datzelfde geldt voor de uitvoerders die voor de provincie zelf werken. Of voor omgevingsdiensten, die veel van de provinciale taken uitvoeren. Onuitvoerbaarheid zou tijdens de evaluatie naar voren moeten komen.

In de toekomst zal de ZHOV vooral op onderdelen worden aangepast. Een recent voorbeeld daarvan is de module Energietransitie. Daardoor is een bestaand artikel gewijzigd in de ZHOV en zijn er twee artikelen bijgekomen.

Aanpassen is teamwork

Wijzigen van de ZHOV vergt veel voorbereiding, omdat het in potentie mensen beperkt in hun rechten, zoals eigendomsrechten. De ZHOV aanpassen vergt teamwork. Een expertiseteam begeleidt alle initiatieven bij beleidsaanpassing, dus ook bij aanpassingen die doorwerken in de ZHOV. Daarbij is juridische expertise nodig. Ook moeten we kijken naar de praktische uitvoerbaarheid van de regel, door de provincie of een andere overheid.

Gedrag beïnvloed je door subsidies, communicatie, maar zeker ook door regels op te stellen.