Gezonde voedsel omgeving
Samen gezond eten verbindt
Kratten vol tomaten dreigden in de afvalbak te verdwijnen. 80 kilo om precies te zijn. Maar daar staken de buurtbewoners van Stadsoase Spinozahof een stokje voor: ze maakten er een heerlijke tomaten passata van. Die ze vervolgens met smaak samen nuttigden. Wat is die oase midden in Den Haag precies?
Groene ontmoetingsplekken
De Spinozahof is een groene ontmoetingsplek. Hier komen mensen samen om te tuinieren en te klussen. In de gemeenschap worden spullen gedeeld of geruild. Je kunt er workshops geven of volgen. Thee drinken, of een fijn boek lezen op een bankje terwijl rond je voeten de eenden vrolijk voorbij scharrelen. Kinderen aaien de cavia’s. Van de geoogste groente en fruit worden smaakvolle maaltijden gekookt, die de omwonenden samen eten. O ja, het is óók de werkplek van Miriam Offermans, coördinator van de Haagse Voedselraad. ‘Zodra je de StadsOase binnenloopt, ga je aan! Er is natuur, er is rust. Mensen maken deze plek samen en daar gaat iets vanuit. Ik blijf het bijzonder vinden dat deze plekken spontaan zijn ontstaan, zonder dat de overheid zich ermee bemoeide. Er is blijkbaar behoefte aan dit soort groene ontmoetingsplekken waar je met de buurt kan tuinieren en aan tafel kan schuiven.’
Het recept van sociale voedselinitiatieven In opdracht van de provincie onderzocht Voedselfamilies wat er op dit soort plekken precies gebeurt. Wat hebben de sociale voedselinitiatieven en groene ontmoetingsplekken in Zuid-Holland gemeenschappelijk? En wat is hun meerwaarde voor een gezonde leefomgeving? Miriam schreef samen met collega Liane Lankreijer voor Voedselfamilies Zuid-Holland het veldonderzoek ‘Waar gezondheid gebeurt’.
Lekkerder in je vel Miriam: ‘Al die plekken hebben gemeenschappelijk dat er steeds nieuwe activiteiten vanuit de gemeenschap ontstaan zoals wandelgroepen of taallessen. Net als in de StadsOase Spinozahof zijn alle leeftijden, opleidingsachtergronden en nationaliteiten welkom. Er is een luisterend oor voor wie dat nodig heeft. De mensen runnen de Oase met elkaar, ze brengen heerlijk tijd door in de natuur. En leren over het klimaat. Het tegengaan van voedselverspilling is duurzaam. Op veel plekken wordt meer plantaardig gegeten zonder dat dit in gesprekken een issue is. Doordat je zelf je eten verbouwt, ben je veel bewuster van wat er uiteindelijk op je bord belandt. De omgeving maakt dat je gezondere keuzes maakt. Mensen komen daardoor lekkerder in hun vel te zitten, zowel letterlijk als figuurlijk. Het doet mensen goed om onderdeel te zijn van een gemeenschap. De meerwaarde van een voedsel-verbindingsplek is dat de activiteiten alle terreinen van het leven raken en daar een positieve invloed op hebben. Dat is ook meteen de ‘lastigheid’: deze voedselomgevingen passen niet in een hokje of vakje van de beleidswereld.’
Pilot Gecombineerde leefstijlinterventie ‘Vanuit de Haagse Voedselraad spannen wij ons in om de positieve resultaten van groene verbindingsplekken verder uit te bouwen naar een pilot ‘Gecombineerde leefstijlinterventie’ (GLI), bedoeld voor mensen met overgewicht,’ vertelt Miriam. ‘Verzekeraars vergoeden op dit moment al een ondersteuningsprogramma dat gericht is op meer bewegen en gezonder eten. Ons idee is dat een voedsel-verbindingsplek van grote betekenis kan zijn voor blijvende resultaten in iemands leven. Daarom zoeken we samenwerking met de GGD, buurthuizen, gezondheidscentra, welzijnsinstellingen en huisartsenzorg, om te kijken of we gezamenlijk een pilot op kunnen zetten. Het is een ambitieus project om vanuit het totaalplaatje te kijken. Wil je actief meedenken hoe we dit verder kunnen vormgeven, meld je bij mij!’
Eetbaar groen ‘Het eerder genoemde veldonderzoek verbindt de praktijk met beleid,’ zegt Miriam. ‘Met meer voedsel-verbindingsplekken bevorder je een gezonde wijk, dus helpt het als de beleidsinzet daar ook op gericht is. Het gaat niet alleen om geld, ook andere vormen van meedenken zijn belangrijk. Denk aan het beschikbaar stellen van grond of eetbaar groen. Daarom zijn we blij dat we dit onderzoek konden uitvoeren in opdracht voor de provincie. Hiermee maken we zichtbaar wat deze plekken betekenen. We stimuleren gemeenten en provincie om er eens één te bezoeken, zodat je zelf kunt ervaren wat het betekent om “aan” te gaan.’ In het rapport van Voedselfamilies staan acht initiatieven die stuk voor stuk geweldige stimulansen zijn om in de eigen leefomgeving de weg te vinden naar een gezond leven én een gezondere planeet.
Buurttuin de Zoete Aarde
Zoetermeer
Mensa Mensa & Public Food
Rotterdam Zuid
De Participatie Keuken
Den Haag
StadsOase Spinozahof
Den Haag
Het Zoete Land
Leiden
Voedselbos Benthuizen
Benthuizen
Landgoed Buitenleeft
Delft
Voedseltuin
Rotterdam
Een gezond Zuid-Holland maken we samen