Brede welvaart onder de loep
Waar gaat het eigenlijk over?
De huidige tijd wordt gekenmerkt als bijzonder, waarin diverse crisissen zich voordoen of dreigen. Ondanks hoge ambities en urgente kwesties heerst er schaarste aan middelen, arbeidskrachten, ruimte en geld. Deze druk is extra voelbaar in Zuid-Holland als dichtstbevolkte provincie van Nederland, vanwege urgente maatschappelijke opgaven zoals het woningtekort, de energietransitie, de kwaliteit van de natuur, etc. Daarnaast spelen een tekort aan middelen en arbeidskrachten hierbij een rol.
Traditionele benaderingen, zoals het slim combineren van ruimtelijke functies, financiële arrangementen en samenwerkingsverbanden, lijken niet langer voldoende. Er zijn simpelweg te weinig ruimte en middelen om aan alle eisen te voldoen. Grenzen van het milieu worden overschreden, met problemen zoals stikstofuitstoot en afnemende biodiversiteit.
Het behalen van nationale en internationale doelen op het gebied van circulaire economie, duurzame energie en biodiversiteit vereist een fundamentele koerswijziging. Pragmatische oplossingen volstaan niet meer; er is behoefte aan waardegedreven keuzes en een manier om conflicterende waarden en belangen in concrete situaties te bespreken.
Het sociale aspect van beleidskeuzes wordt steeds belangrijker, met vragen over werkgelegenheid, digitale innovaties en energieprijzen. Brede welvaart benadrukt de impact van beleidskeuzes op de sociale dimensie en wijst op de verborgen kosten en consequenties voor toekomstige generaties. Het concept biedt een waardevolle basis als specifieke waarden centraal worden gesteld.
Brede welvaart is een concept dat kan helpen bij het nemen van waardegedreven beslissingen en het ontwikkelen van een nieuw afwegingskader. Het benadrukt dat welvaart niet alleen materiële welstand omvat, maar ook aspecten zoals duurzaamheid (in de zin van toekomstbestendigheid én behoud van welvaart voor toekomstige generaties), gezondheid en sociale cohesie. De keuze voor kernwaarden bepaalt hoe brede welvaart wordt toegepast, en het kan dienen als basis voor opgave- en gebiedsgericht werken. Dit vraagt om een andere manier van werken van de overheid; weg van het sturen op mijlpalen naar het omgaan met onzekerheid en het voeren van gesprekken over waarden.
Het vraagt om een andere manier van werken van de overheid.
Brede welvaart benadrukt de impact van beleidskeuzes op de sociale dimensie en wijst op de verborgen kosten en consequenties voor toekomstige generaties.
Als organisatie hebben wij een technocratische cultuur opgebouwd, met deze werkwijze lopen wij vast.
Toekomstonderzoek - Brede welvaart: doorvertaling naar Zuid-Holland
Kennis Zuid-Holland heeft een toekomstonderzoek laten uitvoeren om te kijken hoe de provincie met dit thema aan de slag kan. Met groepen collega's is verkend wat zou kunnen veranderen in de werkwijze als er wordt gekeken naar economische, ecologische én sociale waarden die beleid kan helpen realiseren. We ontdekten dat we als organisatie een technocratische cultuur hebben opgebouwd, waarin voor beleidsafwegingen een slimme, politiek neutrale oplossing wordt nagestreefd. Kijkend naar de scores van Zuid-Holland op diverse dimensies van brede welvaart is ons duidelijk geworden dat we met deze werkwijze aan het vastlopen zijn (of dat snel zullen doen). We zullen steeds vaker in onze adviezen de uitruil tussen economische (financiële), ecologische en sociale waarde volgend op beleidsvoorstellen expliciet moeten maken. Het kijken naar vraagstukken vanuit het perspectief van waarden, biedt kansen voor een écht integrale werkwijze.
Door telkens door één bril naar een vraagstuk te kijken, kunnen we ontdekken wat de verschillende beleidsdomeinen kunnen bijdragen aan de oplossing. Zo is een samenleving waarin iedereen mee kan doen één van onze ambities. Vanuit het beleidsdomein mobiliteit zien we dat we wat kunnen doen aan vervoersarmoede. De collega's van economie brengen bereikbaarheid van bedrijventerreinen en vrouwelijk ondernemerschap in. Bij wonen denkt men aan betaalbare huisvesting, bij energie aan betaalbare verduurzaming en energiecoöperatieven. En vanuit natuur draagt men bereikbaarheid met de fiets of OV aan. Zo kunnen we elk van onze ambities onder de loep nemen.
De resultaten van dit onderzoek staan in een interactieve storymap, met daarin de ontwikkelde datasets. De ontwikkeling zijn hier te vinden.
Deel deze pagina