De Delta Actie Agenda: in actie voor een gezonder Zuid-Holland
Hoe maken we Zuid-Holland gezonder, zonder nieuwe organisaties of extra projecten? Volgens initiatiefnemers Marijke Will-Janssen en Irene Voskamp – Ter Borg van de Delta Actie Agenda ligt het antwoord in verbinden, opschalen en doen wat samen kan. De Delta Actie Agenda biedt een aanzet voor gezamenlijke, concrete stappen. Irene: “Er is echt heel veel mogelijk.”
“Er is in Zuid-Holland zó veel kennis en er zijn zoveel initiatieven en organisaties voor gezondheid”, zegt Irene, programmamanager Gezondheid en Welzijn bij provincie Zuid-Holland. “Maar veel loopt naast elkaar. Of een initiatief dat in de praktijk werkt, stopt na een pilot als financiering niet lukt. Door ‘losjes te verbinden’ kunnen we bouwen op elkaars kennis en kunde. Ik proef ontzettend veel enthousiasme om meer samen te werken, ook op onderwerpen buiten het takenpakket van de provincie.”
Irene Voskamp - Ter Borg, programmamanager Gezondheid & Welzijn
Marijke Will-Janssen, senior innovatiemanager Medical Delta
Marijke, senior innovatiemanager bij Medical Delta vult aan: “De Delta Actie Agenda is een logische volgende stap om door te pakken en bewezen oplossingen sneller breed beschikbaar te maken. Wat in de ene gemeente of ziekenhuis werkt, kan dat ergens anders ook doen.” Marijke noemt de provincie een ‘daadkrachtige partner’ om eraan bij te dragen dat technische en sociale innovaties op het gebied van zorg en welzijn landen in de praktijk, waarbij de provincie vanuit een helikopterblik vele partijen verbindt.
“We zijn gewend alles vooraf dicht te timmeren. Als er energie in zit, begin gewoon en kijk wat werkt.”
Slim verbinden en samenwerken
De Delta Actie Agenda bouwt voort op eerdere initiatieven zoals het Healthy Society Programma, dat wetenschappers en beleidsmakers samenbrengt. “Dat werkt,” zegt Marijke, “maar het moet breder. Ook bedrijfsleven, onderwijs, zorg, verzekeraars en inwoners moeten elkaar weten te vinden om samen in actie te komen.”
De breed gedragen Delta Actie Agenda kreeg vorm door input van de Maatschappelijke Raad van Medical Delta, bestaand uit bestuurders van gemeentes en provincie, verzekeraars, maatschappelijke partners, bedrijven en zorg- en patiëntenorganisaties. Ook deskundigen - van ontwikkelaars, onderzoekers en ontwerpers tot professionals uit zorg en welzijn en van inwoners tot beleidsmakers - gaven input, net als samenwerkingsverbanden Leiden-Delft-Erasmus Universities en ZHIA.
Niet zelf het wiel uitvinden
Deze input leidde tot drie oplossingsrichtingen: Gezonde leefomgeving, die uitnodigt tot ontmoeting, beweging en ontspanning, Gezonde voedselomgeving, waar de gezonde keuze de makkelijkste is en tenslotte Vitale & Veerkrachtige inwoners, door preventie, andere behandelmogelijkheden, zelfmanagement en gedragsverandering. De actie ligt in drie lijnen: werelden verbinden, signaleren en agenderen en opschalen. Irene: “Veel mensen werken nu los van elkaar aan hetzelfde. Wij brengen ze samen - dat hoeft niet ingewikkeld te zijn.”
Een goed voorbeeld noemt Marijke de Foodboostchallenge, waarin jongeren zelf onderzoeken wat gezond eten onder deze doelgroep stimuleert. “Dit is mede ontwikkeld vanuit een living lab van Medical Delta, maar het was lastig om deelnemende scholen te vinden.” Door initiatiefnemers te koppelen aan een stichting die lesprogramma’s over voeding ontwikkelt, hielp de provincie bij de opschaling. Irene: “Nu kunnen veel meer scholen meedoen. Zo simpel kan het zijn.”
Arts en architect aan tafel
Juist onverwachte samenwerkingen leveren veel op. Irene: “We willen de arts en de architect aan één tafel krijgen. We zijn gestart met bijeenkomsten over gezondheid met mensen van allerlei achtergronden, waarbij sommigen zeiden: ‘Ik hoor hier niet thuis.’ Dan zei ik: juist wél! Door domeinen te verbinden, ontstaan nieuwe oplossingen.”
“Dat betekent soms over je eigen belangen en domein heenstappen”, vult Marijke aan. “Meer preventie en zelfmanagement kan bijvoorbeeld zorgen dat het ziekenhuis minder bezette bedden heeft. Daar moet je eerlijk over zijn en oog voor hebben. Maar meer mensen die vitaal zijn, betekent ook meer mensen die kunnen werken of voor elkaar kunnen zorgen. Dat is economische en maatschappelijke winst.”
Leren van wat werkt
Verbinden op allerlei manieren: via bijeenkomsten zoals het Festival Gezond Verstand, maar ook online via GezondZuidHolland.nl, waar innovaties, tools en ervaringen worden gedeeld. Irene: “Het draait om leren van wat werkt. Zo hoeven we niet allemaal zelf het wiel uit te vinden.” Marijke vult aan: “Ken elkaar, zie elkaars sterke kanten, neem ze over en versterk elkaar, stap voor stap.”
En nee, niet alles hoeft bij een nieuwe samenwerking van tevoren helemaal duidelijk te zijn. “We zijn gewend alles vooraf dicht te timmeren. Als er energie in zit, begin gewoon en kijk wat werkt”, stelt Irene. “Veranderen kost tijd: om te wennen aan een nieuwe werkwijze, budget te regelen en oude werkwijzen achter je te laten.”
Nieuwe aanjaagfinanciering voor opschaling
De nieuwe Opschalingssubsidie stimuleert deze samenwerking. Elk aanvragend consortium moet bestaan uit:
- een ontwikkelaar of ondernemer
- een kennisinstelling
- een organisatie die het idee daadwerkelijk gaat gebruiken
Lees hier meer over de regeling.
Op zoek naar meer inspiratie, nieuws en bijeenkomsten? Bezoek GezondZuidHolland.nl.