De grote en bloeiende waarde van beleid gericht op brede welvaart
Foto: Wouter Keuris
Met de brede welvaart gaat het gemiddeld goed in Nederland, en ook in Zuid-Holland. Maar achter dat gemiddelde gaan grote verschillen schuil. In Zuid-Holland zijn die verschillen zelfs het grootst van heel Nederland. Volgens postgroei-econoom Paul Schenderling is gerichte groei de oplossing. Groei van het bbp is daarin niet het hoogst haalbare, maar economische groei binnen een bloeiende samenleving en een bloeiende aarde wel.
Bredewelvaarts-taart
“Ik heb een radicaal andere visie op brede welvaart dan de meeste economen hebben,” vertelt Schenderling. “De meeste economen zien brede welvaart als een taart die je verdeelt in verschillende partjes. Je zorgt een beetje voor de aarde, een beetje voor de samenleving en een beetje voor de economie. Ik zie brede welvaart als een bruiloftstaart met 3 lagen. De onderste laag is de biosfeer. De tweede laag is de samenleving en de derde laag is de economie. De onderste lagen van de taart zijn de fundamenten van de economie. Zonder gezonde samenleving of biosfeer kun je geen gezonde economie hebben. En dus ook geen brede welvaart.”
Niet iedereen ervaart brede welvaart
Volgens het CBS is de brede welvaart in Nederland op dit moment groot in vergelijking met andere EU-landen. Dat geldt ook voor Zuid-Holland. Maar daar zijn wel 2 kanttekeningen bij te plaatsen. “We putten grote delen van de aarde uit om hier en nu in brede welvaart te leven,” legt Schenderling uit. “We leven nu dus ten koste van de brede welvaart van mensen op andere plekken van de aarde en van onze toekomstige welvaart.” Daarnaast geldt specifiek voor de provincie Zuid-Holland dat de verschillen in brede welvaart het groots zijn van heel Nederland. De brede welvaart is bijvoorbeeld hoog in de bollenstreek en in het Groene Hart, en laag in Rotterdam-Zuid en de Haagse Schilderswijk, vertelt Schenderling. “En neem je de metro in Rotterdam van noord naar zuid, dan daalt de levensverwachting per halte met één jaar.”
Met gerichte groei bepaal je welke economische activiteiten je wil stimuleren, zodat we zorgen voor bloei op alle vlakken.
Foto: Jonge Klimaatbeweging
Paul Schenderling is econoom en adviseur. Hij is medeoprichter en bestuurder van Postgroei Nederland, een beweging die zich inzet voor een nieuwe economie die binnen de draagkracht van de mens en aarde blijft. Schenderling adviseert de provincie Zuid-Holland over gerichte groei en brede welvaart.
Foto: Wouter Keuris
Gerichte groei als oplossing
Met gerichte groei kun je die brede welvaart bevorderen, volgens Schenderling. “Met gerichte groei vraag je je af welke economische activiteiten je wil stimuleren. Voor Zuid-Holland zijn dat activiteiten die de brede welvaart eerlijker verdelen over de provincie. En die dus bijvoorbeeld banen opleveren voor verschillende inkomensklassen, en in alle hoeken van de provincie.” Daarnaast gaat het om activiteiten die de aarde minder belasten. “Want op dit moment zijn zowel de productie en consumptie in Zuid-Holland ver boven de draagkracht van de aarde.”
Concrete stappen richting brede welvaart
Met een groot team van de provincie Zuid-Holland heeft Schenderling bepaald welke economische activiteiten zorgen voor bloei op alle vlakken. Maar dus ook welke bijvoorbeeld wel zorgen voor economische groei, maar niet voor bloei van de aarde of de samenleving. “Dan moet je als provincie echt gaan kiezen: willen we dat nog wel? Willen we nog zulke economische groei, als dat bijvoorbeeld betekent dat er gifstoffen in de omgeving terechtkomen?” Ook heeft het team een lijst ‘met knoppen om aan te draaien’ ontwikkeld. Bijvoorbeeld subsidieregelingen en leningen waarmee de provincie economische activiteiten kan bevorderen die bijdragen aan onze brede welvaart. “Zuid-Holland is de eerste provincie in Nederland die in het volledige economische beleid zulke concrete stappen zet voor gerichte groei en daarmee brede welvaart. Ik ben zelf in Zuid-Holland geboren, en ik vind dat we hier als Zuid-Holland best trots op mogen zijn.”
Met beleid dat inzet op brede welvaart hebben we echt goud in handen.
‘Er moet wel geld verdiend worden’
Voor bepaalde economische activiteiten is er in deze ‘nieuwe economie’ dus geen of minder plaats. Wat zegt Schenderling tegen mensen die zeggen dat er wel geld verdiend moet worden? “Dat ik het daar helemaal mee eens ben. Maar kijk je naar de toekomst, dan verdien je het meest met een gezonde economie in een gezonde samenleving, in een gezonde biosfeer. We kunnen niet blijven inzetten op alleen brede welvaart in het hier en nu, want daar gaan we snel problemen mee krijgen. Kiezen is niet verliezen, kiezen is winnen.” Daarnaast voegt hij ook toe hoe uitzonderlijk het is dat zij aan deze plannen werken, omdat er geen land in Europa is dat beleid maakt gericht op brede welvaart. “Hiermee hebben we een uniek beleidsconcept dat ons verreweg het meest op gaat leveren op economisch vlak. Daar ben ik van overtuigd. We hebben echt goud in handen.”